خطبه شعبانیه پیامبر علیه السلام

حضرت امام رضا } از پدر گرامی خود و او از پدران بزرگوارش، و آنان هم از امیرالمؤمنان امام علی} نقل کرده‌اند که آن حضرت چنین فرمود:

 یکی از روزهای آخر ماه شعبان و در آستانه‌ی رمضان پیامبر, خدا، خطاب به ما، خطبه‌ی مهمی خواند که مضمونش چنین است:

1- ای مردم، ماه خدا، همراه برکت و رحمت و آمرزش گناهان به شما روی آورده است.

2 - ماهی است که از همه ماه‌ها ارزشمندتر و با فضیلت‌تر است.

3 - روزهایش ارزشمندترین روزهاست.

4 - و شب‌هایش با فضیلت‌ترین شب‌هاست.

5 - و ساعت‌هایش از همه‌ی ساعت‌ها ارزشمند تر و ارجمندتر است.

6 - ماهی است که شما به میهمانی خدا دعوت شده‌اید.

7 - و خدا شما را در این ماه گرامی داشته است.

8 - نفس‌های شما در ماه رمضان تسبیح است.

9 - و خوابتان عبادت خداست.

10 - و عمل شما مورد قبول درگاه خداست.

11 - و دعایتان در این ماه عزیز مستجاب است.

12 - با نیت‌های درست و دلهای پاک، خواسته‌هایتان را از خدا بخواهید.

13 - و بخواهید که شما را در این ماه به گرفتن روزه توفیق دهد.

14 - و نیز به تلاوت قرآن موفق سازد.

15 - انسان شقی کسی است که در این ماه مورد بخشش و آمرزش خدا قرار نگیرد.

16 - با گرسنگی و تشنگی این ماه، به یاد گرسنگی و تشنگی قیامت بیفتید.

17 - و به فقرا و محرومان صدقه بدهید.

18 - در ماه رمضان به بزرگانتان احترام کنید.

19 - و به کودکان و افراد کوچک‌تر، از هیچ محبتی دریغ نورزید.

20 - در این ماه بیشتر صله‌ی رحم نمایید.

21 - زبان خود را از گفتار ناپسند و زشت نگهدارید.

22 - و از آنچه خدا بر شما حلال نکرده است، چشمانتان را ببندید.

23 - و آن چه را که شنیدنش بر شما حلال نیست، گوش ننمایید.

24 - و به یتیمان مهر و محبت کنید تا بر یتیمان شما مهرورزند.

25 - و از گناهانتان توبه کنید.

26 - به هنگام نماز، دو دست خود را به دعا به پیشگاه خدا بلند کنید.

27 - چه آن که آن لحظه‌ها بهترین لحظه‌هاست.

28 - خداوند در آن لحظات با مهر و لطف بر بندگان می‌نگرد.

29 - و اگر از او درخواست کنند، جواب می‌دهد.

30 - و وقتی او را بخوانند، لبیک می‌گوید.

31 - و دعای آنان را اجابت می‌کند.

32 - ای مردم! جانتان در گروه اعمال شماست، با طلب مغفرت از خدا، آزادش کنید.

33 - و شانه های شما از وزر و وبال گناه و زشتی‌های سنگینی می‌کند، با سجده های طولانی، آن وزر و وبال را سبک کنید.

34 - بدانید که خداوند به عزت خود قسم یاد کرده است که نمازگزاران و سجده کنندگان را عذاب نکند.

35 - ای مردم! هر کسی از شما روزه دار مؤمنی را افطار دهد، چنان است که گویا بنده ای را آزاد کرده، و خداوند از لغزش‌های گذشته‌اش می‌گذرد.

36 - یکی عرض کرد! ای رسول خدا، همه‌ی ما قدرت افطار دادن و سیر کردن شکم افراد را نداریم.

37 - پیامبر فرمود: با پاره‌ی خرما، و مقداری آب، آتش را از خود دور کنید.

38 - ای مردم! اگر کسی در این ماه اخلاق خودش را نیکو و اصلاح کند، جواز عبور از پل صراط برای او خواهد بود.

39 - و آن کسی که در این ماه بر زیردستان خود آسان گرفته و سخت گیری نکند، خداوند حساب را بر او آسان می‌گیرد.

40 - و کسی که در این ماه مردم از شرش در امان باشند، خداوند در قیامت غضب خود را از او باز می‌دارد.

41 - و کسی که یتیمی را نوازش نماید، در قیامت مورد نوازش خداوند خواهد بود.

42 - و کسی که صله‌ی رحم کند، خداوند رحمتش را در قیامت بر او فرو می‌فرستد.

43 - و کسی که قطع رحم کند، خداوند رحمتش را در قیامت از او دور دارد.

44 - و کسی که یک نماز مستحبی به قصد اطاعت و بندگی به جا آورد، خداوند برات آزادی از آتش جهنم را برای او صادر می‌کند.

45 - و کسی که یک واجب را انجام دهد ثواب هفتاد واجب به او داده می‌شود.

46 - و کسی که در این ماه بر من زیاد درود فرستد، خداوند کفه‌ی میزان عمل نیک او را در قیامت سنگین می‌کند.

47 - و کسی که یک آیه در این ماه از قرآن تلاوت کند، پاداش یک ختم قرآن را خواهد داشت.

48 - ای مردم، درهای بهشت در این ماه باز است، از خدا درخواست کنید که ان را بر روی شما نبندد.

49 - و درهای جهم بر روی شما بسته است، از خداوند بخواهید که آن را بر روی شما نگشاید.

50 - و شیطان در این ماه درغل و زنجیر است، از خداوند بخواهید که آن را بر شما مسلط نکند.

51 - امیرالمؤمنین} گفت: از جا برخاستم و عرض کردم: ای رسول خدا، کدام عمل در این ماه ارزشمند تر است؟
فرمود: ای ابالحسن، ارجمندترین عمل در رمضان آن است که انسان از آن چه خدا حرام کرده است، دوری جوید.

آن گاه گریه کرد. عرض کردم: چه چیزی باعث گریه‌ی شما شد؟

فرمود: علی جان، گریه‌ی من برای این است که در این ماه در حالی که به نماز ایستاده ای فرق سرت به دست شقی‌ترین انسان شکافته می‌شود، و محاسن شریف تو خضاب می‌گردد.

امیرالمؤمنین عرض کرد: ای رسول خدا، آیا دین من سالم است؟
 
رسول خدا, فرمود: آری، در سلامت کامل دینی قرار داری.

52 - سپس فرمود: یا علی، قاتل تو، قاتل من است، و کسی که بر تو غضب کند بر من غضب کرده است.

53 - و کسی که به تو دشنام دهد به من دشنام داده است، تو برای من به منزله‌ی جان من هستی، روح تو از روح من است و طینت تو از طینت من است.

54 - خدای تبارک و تعالی، من و تو را آفرید و انتخاب کرد.

55 - مرا برای نبوت و پیامبری، و تو را برای امامت امت اسلامی اختیار کرد، و هر کسی امامت تو را انکار کند، در حقیقت منکر نبوت من شده است.



منبع: بحار/ ج 96/ص 157 و 358؛ عیون أخبار الرضا/ ج 1/ص 295